DINLAR TARIXINI O’RGANISH VA FAN SIFATIDA RIVOJLANISHI
Keywords:
Dinlar tarixi, dinshunoslik, Sharq va G’arb olimlari, qiyosiy dinshunoslik, Abu Rayhon Beruniy, Muhammad Xalifa Hasan, “Tarix al-adyan” asari, “materialistik yondashuv”, “teologik yondashuv”, Markaziy Osiyo dinlari.Abstract
Bugungi kunda turli sohalar qatori islomshunoslik sohasida ham turli xil izlanishlar va tatqiqodlar olib borilmoqda. Jumladan, Dinning vujudga kelishi sabablarini o’rganish qadimdan insoniyatni qiziqtirib kelgan va hozir ham dolzarblik ahamiyatini yo’qotmagan. Bundan bir necha asrlar muqaddam ham olimlar tomonidan o’rganilib, asarlar yozib qoldirilgan. Dinlar tarixini o’rganish borasida Sharq va G’arb olimlari o’z qarashlarini bayon qilishgan. Din boradagi ilk ma’lumotlarni Qadimgi Gretsiya va Rim yozuvchilari asarlarida ko’rishimiz mumkin. Jumladan, “tarix otasi” nomini olgan Gerodot o’zi tadqiq qilgan xalqlarning dinlari haqida asarlarida ma’lumotlar keltirgan. Shuningdek, g’arb olimi Maks Myukker va E.V.Teylor tomonidan ham dinlar tarixi o’rganilgan. Mashhur Sharq olimi Abu Rayhon Beruniy o’zining “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar” va “Hindiston” asarlarida dunyoda mavjud dinlar haqida o’z davri manbalari asosida so’z yuritadi. Xuddi shunday, misrlik Muhammad Xalifa Hasan o’zining “Tarix al-adyan” asarida dinlar tarixini yakkaxudolik va ko’pxudolik dinlari yuzasidan o’rgangan.
References
. Abu Rayxon Bеruniy «Hindiston»,-T.: Fan, 1965 y., - 538 b.
. Dinshunoslik G.T.Tulemotova, O’.M.Hasanbayev. T.: “Innovatsiya-Ziyo”, 2021-y, 327 b.
. Islom ensiklopediyasi, T.:«O’zbekiston milliy entsiklopediyasi» Davlat ilmiy nashriyoti, 2004 y. – 357 b.
. D.A.Raximdjanov, O.K.Ernazarov “Dinshunoslikka kirish”: O’quv qo’llanma. Toshkent: «O‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati» nashriyoti - 2018 .
. Dunyo dinlari tarixi : O’quv qo’llanma. –T.: Toshkent islom universiteti, 2011 y., – 261 b.
