“МИФТАҲУ-Л-УЛУМ” АСАРИДАГИ САРФ БЎЛИМИНИНГ БАЁНИ
Keywords:
Саккокий, “Мифтаҳу-л-улум”, сарф, наҳв, фасл, сўз, ўзак, ҳарфAbstract
Саккокий “Мифтаҳу-л-улум” асаридаги сарф бўлимининг баёни ўзига хос ҳисобланади. Бунга далил ўлароқ улардан бири бўлган иштиқоқ қонунларидан кейин келган учта бобни айтиш мумкин. Булар олим томонидан қуйидагича номланган: “Биринчи фасл: Керакли натижалар (النتائج الواجبة); иккинчи фасл: Муҳим бўлган натижалар (النتائج الجائزة); учинчи фасл: Давом этмайдиган натижалар (النتائج غير المستمرة). Ҳар бир фасл номида “натижалар” сўзи келмоқда. Тилшунос бу фаслларнинг ҳар бирида сўзлардаги ҳарфларнинг ўрни борасида қарашларни мисоллар орқали келтирган.
References
MU – Имом Аба Яъқуб Юсуф ибн Абу Бакр ибн Маҳаммад Саккокий. Мифтаҳу-л-улум. Анқара Milli Kütüphanesi. Қўлёзма 26 Hk 192 рақам. – 244 в.
Абу Фаттоҳ Усмон ибн Жинний. Мухтасар ат-тасриф. – Қоҳира, 2005. 24 б.
Абу Фаттоҳ Усмон ибн Жинний. Сир синаъат ал-эъроб. – Қоҳира, 2005. 969 б.
Абу Бишр Амр ибн Усмон. Китаб Сибавайҳ. Жуз аввал. – Байрут, 446 б.
Абу Бишр Амр ибн Усмон. Китаб Сибавайҳ. Жуз рабиъ. – Қоҳира, 1988. 564 б.
Ибн Қаттон Сақлий. Абният ал-асма, ал-афъал, ал-масадир.- Қоҳира, 1999. 528 б.
Шайх Мустофа Ғалайиний. Жамиъ ад-дурус ал-арабиййати. – Байрут, 2010. 847 б.
Маҳмуд ибн Умар Замахшарий. Ал-муфассал фи санъат ал-эъроб. – Қоҳира, 2013. 395 б.
